کلید مینیاتوری MCB) Miniature Circuit Breaker )
از انواع کليدهای فشار ضعيف است که معمولأ در جريانهای پايين و در تابلوهای روشنايي وتابلوهای توزيع با توان کم و يا جهت حفاظت مدارات کنترل و فرمان تجهيزات و تاسيسات برقی مورد استفاده قرار می گيرد و در صورت به وجود آمدن اشكالي در مدار به طور خودكار مدار را قطع مي كند. و در نتيجه از وسايل و سيم كشي محافظت مي نمايد. در بسياري از موارد مي توان از كليد مينياتوري به جاي فيوز استفاده كرد. اين كليدها به سادگي به حالت قبلي برمي گردند و در صورت قطع شدن نيازي به تعويض كردن آنها نيست.
فیوز مینیاتوری از دو مکانیزم برای عملکرد خود استفاده میکند :
1- عملکرد بیمتالی برای حفاظت اضافه بار (افزایش تدریجی جریان)
2- عملکرد مغناطیسی جهت حفاظت از اتصال کوتاه. (جریان زیاد در مدت کم ) و از نظر کاربرد به تیپهای B روشنایی ، C موتوری ، D ترانسفورماتوری ، K قدرت ، Z بسیار حساس تقسیم بندی می گردد :
1- فیوز مینیاتوری نوع B : اصطلاحا تند کار بوده و در مصارف روشنایی کاربرد دارد
2- فیوزمینیاتوری نوع C : به علت اینکه زمان قطعشان از تیپ B بیشتر است، اصطلاحا کندکار بوده و کاربرد صنعتی دارد و به علت استفاده در راه اندازی الکتروموتورها به آن تیپ موتوری هم می گویند
3- فیوزمینیاتوری نوع D : برای مصارف صنعتی خاص ( مانند مولد های اشعه ایکس X-Ray و یا ترانسفورماتورها ) استفاده می شوند. این کلیدها در جریان اضافه بار بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص ، مدار را قطع می کنند و زمان قطعشان از تمامی تیپها بیشتر است
4- فیوز مینیاتوری نوع K : برای حفاظت در مدارات قدرت ، ترانسفورماتور و موتور ها استفاده می شوند. در این نوع از کلید مینیاتوری حد جریان برای قطع در موارد اضافه بار کمتر از سایر کلیدهاست و هنگام به وجود آمدن اضافه بار مدار را سریعتر قطع می کنند ولی در موارد اتصال کوتاه منحنی قطع این نوع کلید ها بین تیپ D و C می باشد
5- فیوز مینیاتوری نوع Z : این نوع از کلید مینیاتوری هنگامی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود در یک مدت زمان خاص ( که از تمامی تیپها کمتر است ) طبق منحنی قطع ، فرمان قطع را صادر می کند. حساسیت این نوع از کلیدها ، هم در مواقع اضافه بار و هم اتصال کوتاه از تمامی تیپهای دیگر بیشتر است و در صورت بروز خطا مدار را سریعتر قطع می کند. بنابر این کاربرد این نوع فیوز مینیاتوری در مدارات با حساسیت بالا می باشد.
در فیوز ها ی مینیاتوری دو نوع جریان مطرح است:
1- جربان لحظه ای (قدرت قطع ) : روی فیوز ها جریانی نسبتاً بزرگ نوشته شده مانند 6000 یا 4000 و معمولاً این عدد در یک کار مستطیل شکل قرار دارد، جریان لحظه ای یا قدرت قطع به جریانی گفته میشود که در یک لحظه ( کمتر از یک ثانیه ) فیوز توانایی تحمل آن را دارد
2- جریان نامی : به حد اکثر جریان مجازی گفته می شود که یک فیوز توانایی تحمل آن را دارد و اگر جریانی بیش از جریان نامی که روی فیوز نوشته شده است، از فیوز عبور کند، فیوز مدار را قطع میکند.
نحوه انتخاب کلید مینیاتوری :
فیوز باید باتوجه به نوع مصرف کننده و جریان عبوری از آن انتخاب شود. حداکثر جریان مورد استفاده با کلید مینیاتوری 100 آمپر است و همینطور جریان قطع اتصال کوتاه این کلیدها بصورت نرم 10 کیلو آمپر و حداکثر 25 کیلوآمپر است.
تفاوت کلید اتوماتیک و مینیاتوری در قدرت قطع و رنج جریان قابل قطع ثابت در mcb و قابل تنظیم در mccb است.
رنج جریان کلید اتوماتیک : 20 تا 2500 آمپر
رنج جریان کلید میاتوری : 1 تا 100 امپر
قدرت قطع کلید مینیاتوری : 3 الی 20 کیلوامپر
قدرت قطع کلید اتوماتیک : 25 تا 100 کیلو آمپر